Với một số bà nội trợ, cây thuốc dòi có thể không còn xa lạ. Đặc biệt vào những ngày hè nóng bức, người ta thường mua những bó lá thuốc dòi bán sẵn để nấu nước mát, giúp giảm nhiệt và làm nguồn năng lượng sảng khoái hơn. Bó lá thuốc dòi thường kết hợp với các thành phần khác như rễ cỏ tranh, mía lau, mã đề, rau bắp, để tạo ra một thức uống ngon mắt và bổ dưỡng. Ngoài tác dụng làm nước mát, liệu cây thuốc dòi có tác dụng gì khác? Hãy cùng khám phá thêm về cây thuốc dòi trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn.
Contents
Đặc điểm cây thuốc dòi
Mô tả về cây thuốc dòi
Cây thuốc dòi, còn được gọi là thuốc Giòi, Bọ mắm, Đại kích biển và có tên khoa học Pouzolzia zeylanica (L.) Benn., thuộc họ Tầm ma hay Tầm gai (Urticaceae). Thuốc dòi được đặt tên như vậy bởi người ta thường sử dụng nó để tiêu diệt dòi bọ trong mắm. Đây là một loại cây thân thảo nhỏ, thường mọc dưới dạng bụi. Chiều cao của cây khoảng 15 – 20cm. Thân của cây có màu tím, lá có màu tím, và trên thân cũng có lớp lông mềm và cành mềm. Thân rễ có mấu, cành thường ngắn, và cả thân có một lớp lông cứng.
Lá của cây thuốc dòi thường mọc đơn lẻ, hiếm khi mọc đối xứng. Kích thước của lá dao động từ 4 đến 9cm chiều dài và từ 1.5 đến 2.5cm chiều rộng, có lá kèm, hình dáng giống hình mác, hẹp. Trên lá có các gân nổi và cả hai mặt đều có lông cứng, đặc biệt là mặt dưới. Lá có 3 gân nổi rõ xuất phát từ cuống. Cuống lá dài khoảng 5mm và cũng có lông trắng.
Cụm hoa của cây thường bao gồm cả hoa đực và hoa cái, chúng mọc thành cụm co nhỏ nằm ở kẽ lá. Hoa cái mang bầu nhụy có hình dạng hình elip hoặc hình thoi, với đường kính từ 0.8 đến 1mm. Quả của cây có đường kính từ 1.5 đến 1.8mm, có một lớp lông phủ bề mặt, và có thể có 9 đường gân hoặc 4 cạnh, đỉnh của quả thường có 2 nhánh như 2 răng nhọn. Màu sắc của quả có thể là màu trắng sáng, màu vàng tối hoặc màu nâu nhạt, hình dáng giống hình trứng. Cây thường bắt đầu đưa hoa vào khoảng tháng 7 – 8 và có quả từ tháng 8 – 10.
=>>> Xem thêm: TOP 6 cây thuốc nam trị thiếu máu cơ tim hiệu quả tốt nhất
Cây thuốc dòi thường mọc ở đâu
Cây thuốc dòi là cây ưa ẩm, hơi chịu bóng, thường mọc lẫn với các cây khác trong vườn, ven đường đi, trong nương rẫy,…Thường mọc ở các vùng có khí hậu ôn đới và nhiệt đới ẩm ướt. Nó có thể được tìm thấy trong các khu vực có đất ẩm, đặc biệt là gần các vùng cánh đồng, bãi cỏ, bãi bồi, ven đường rừng, và các vùng đất hoang. Cây này có khả năng thích nghi với nhiều loại đất khác nhau và thường mọc tự nhiên, tạo thành các cụm bụi hoặc bãi.
Tùy theo vùng địa lý và điều kiện môi trường, cây dòi có thể mọc ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới.
Bộ phận được sử dụng làm thuốc
Bộ phận của cây thuốc dòi được sử dụng làm thuốc thường là các búp hoa và lá. Cả hai bộ phận này đều chứa các hợp chất có khả năng hỗ trợ điều trị một số vấn đề sức khỏe. Các chiết xuất từ các búp hoa và lá của cây thuốc dòi đã được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, đau bên trong tử cung, tăng tiết sữa sau khi sinh, và một số tình trạng viêm nhiễm.
Tuy nhiên, việc sử dụng cây thuốc dòi làm thuốc nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế hoặc người có kinh nghiệm trong lĩnh vực thảo dược.
=>>> Xem thêm: Tìm hiểu “Cây thuốc dòi trị bệnh gì hiệu quả nhất?”
Cây thuốc dòi có tác dụng gì?
Công dụng kháng nấm, kháng khuẩn
Theo nghiên cứu được tiến hành tại Trường Đại học Chittagong, Bangladesh, các chiết xuất cồn từ cây này với nồng độ 1mg/ml đã cho thấy hoạt tính kháng khuẩn đối với cả vi khuẩn gram (+) và gram (-), bao gồm các loài như Bacillus subtilis, Bacillus megaterium, Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, E.coli, Shigella và Salmonella typhi dysenteriae. Đặc biệt, hoạt tính kháng khuẩn của chiết xuất này rất tốt đối với E.coli và Staphylococcus aureus. Đối với dòng nấm Aspergillus niger, nó đã được xác định là loài nấm nhạy cảm nhất đối với chiết xuất cồn này.
Công dụng kháng viêm
Nghiên cứu được tiến hành tại Trường Đại học Dược Quảng Đông trên chuột bị loét da do Staphylococcus aureus đã chỉ ra rằng cây thuốc dòi có khả năng giảm sưng và thúc đẩy quá trình lành vết loét thông qua khả năng ức chế sản xuất interleukin-1.
Tác dụng tăng cường miễn dịch
Sự kết hợp giữa các cao chiết từ cây thuốc dòi, Dây cóc, Hoàng liên ô rô và Gừng trong công thức đã được chế tạo có khả năng tăng chỉ số thực bào và củng cố hệ thống miễn dịch không đặc hiệu.
Công dụng hạ đường huyết
Trên chuột thí nghiệm, nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần có trong dịch chiết từ cây thuốc dòi có khả năng tiềm năng trong việc giảm mức đường huyết và duy trì mức đường huyết ổn định trong khoảng thời gian tương đối dài sau khi ngưng điều trị.
Một số tác hại của cây thuốc dòi bạn bên biết
Rất nhiều người thắc mắc về việc uống lá thuốc dòi nhiều có có tác dụng tốt hay không. Thực tế, không chỉ đối với cây thuốc dòi mà còn áp dụng cho tất cả các loại vị thuốc khác, việc sử dụng cần tuân theo liều lượng và cách dùng hợp lý. Lạm dụng quá mức các dược liệu có thể dẫn đến tác dụng phụ trên sức khỏe của người bệnh.
Đối với cây thuốc dòi, liều dùng hàng ngày khuyến cáo thường nằm trong khoảng 10-20g. Tuyệt đối cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về việc điều chỉnh liều lượng, đặc biệt là dựa vào tình trạng sức khỏe riêng biệt của từng người bệnh.
Để có cái nhìn rõ ràng hơn, chúng ta cần tìm hiểu về những tác hại có thể xảy ra nếu sử dụng quá liều của vị thuốc này. Khi dùng quá nhiều thuốc dòi, có thể gây ra các tác dụng phụ sau:
Đối với phụ nữ mang thai
Cây thuốc dòi là một loại dược liệu có tính chất có khả năng điều chỉnh kinh nguyệt. Vì lý do này, phụ nữ đang mang thai nên hạn chế sử dụng cây thuốc dòi thường xuyên và liên tục. Điều này có thể gây tăng cường co cơ trơn tử cung, ảnh hưởng đến thai nhi và có thể dẫn đến nguy cơ sảy thai.
Trong trường hợp bà bầu cần sử dụng loại thảo dược này, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ là cần thiết. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình sử dụng thuốc, việc ngưng sử dụng ngay lập tức và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế là quan trọng.
Hơn nữa, việc tiêu thụ nhiều lá thuốc dòi cũng có thể dẫn đến hiệu ứng giảm huyết áp, giảm nhiệt và làm ảnh hưởng đến hiệu quả của một số loại thuốc nếu sử dụng cùng lúc. Vì lý do này, câu trả lời cho câu hỏi “uống lá thuốc dòi nhiều có tốt không” chính là “không”.
Làm mất cân bằng điện giải
Cây thuốc dòi được biết đến với khả năng làm mát và thông tiện phế vị, hỗ trợ tiểu tiện. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều cây thuốc dòi có thể gây ra sự mất cân bằng trong điện giải của cơ thể. Điều này đặc biệt quan trọng vì có thể làm giảm hấp thụ các khoáng chất như kali và natri, khiến chúng bị đào thải nhiều qua nước tiểu.
Đối với người có cơ địa tính hàn
Cây thuốc dòi được biết đến với khả năng làm thanh nhiệt cơ thể. Tuy nhiên, đối với những người có cơ địa tính hàn hoặc thấp nhiệt, việc sử dụng cây thuốc dòi có thể gây ra phản ứng đối nghịch và không có lợi cho cơ thể. Do đó, những người có cơ địa hàn hoặc thấp nhiệt cần chú ý đến liều lượng khi sử dụng cây thuốc dòi.
Trên đây là những thông tin về cây thuốc dòi đã được chúng tôi chia sẻ đầy đủ nhất. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp mọi người hiểu hơn về công dụng của cây thuốc dòi này. Hãy theo dõi ngay Thượng Dược để cập nhật thêm các thông tin hữu ích khác nhé!
